زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

کلثوم بن عمرو عتابی






ابوعمرو کلثوم بن عمرو عتابی (حدود نیمه قرن دوم ـ ۲۲۰ق)، از شعرای مشهور و برجسته دوره بنی عباس که وی را ادیب، کاتب و از پیشگامان خطابه و روایت توصیف کرده‌اند. ابوعمرو ستایش‌گر برخی خلفای عباسی بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوعمرو کلثوم بن عمرو بن ایوب عتابی تغلبی شامی، در حدود نیمه دوم قرن دوم هجری
[۱] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۱۰۵.
در قنسرین، از شهرهای شام زاده شد. پس از مدتی اقامت در زادگاهش به بغداد رفت و در آنجا رشد یافت. کلثوم از شعرای مشهور و برجسته دوره بنی عباس به حساب می‌آید. وی را ادیب، کاتب و از پیشگامان خطابه و روایت توصیف کرده‌اند. منصور نمیری از شاگردان و راویان اوست. عتابی ستایش‌گر برخی خلفای عباسی بوده و در قصیده‌ای در وصف‌ هارون (خلافت ۱۷۵-۱۹۳ق) از روش نابغه ذبیانی پیروی کرده است. وقتی متهم به زندقه و شیعه بودن شد، خلیفه احضارش نمود و با وی برخورد شدیدی کرد که موجب فرار وی به یمن گردید، اما فضل بن یحیی واسطه شد و برایش امان گرفت و او به بغداد بازگشت و در سلک شاعران برمکیان و بعدها طاهر بن حسین درآمد. پس از آن با مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) به خراسان رفت و تعدادی کتاب به زبان فارسی تدریس کرد.

۲ - وفات



سال مرگ او را به اختلاف از سال‌های ۲۰۸ تا ۲۲۰ق آورده‌اند.
[۱۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۱۰۵.


۳ - تالیفات



آثار او عبارت‌اند از: دیوان (حدود صد ورقه) الاداب فنون الحکیم المنطق الالفاظ الاجواد و الخیل.

۴ - پانویس


 
۱. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۱۰۵.
۲. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۱۹.    
۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۳۱.    
۴. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۲۲.    
۵. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۵۳.    
۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۲، ص۴۸۸.    
۷. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۳، ص۷۶.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۵، ص۳۵۸.    
۹. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۵، ص۲۲۴۴.    
۱۰. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۱۲۲.    
۱۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۵۳.    
۱۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۴، ص۱۰۵.
۱۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۳۱.    


۵ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳۲، برگرفته از مقاله «کلثوم عتابی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.